2011: Τα ευγενή αέρια στον προπομπό του Διεθνούς Έτους Χημείας

Καθώς το Διεθνές Έτος της Χημείας ξεκινά, ένας Βρετανός επιστήμονας χρήζει ιδιαίτερης αναγνώρισης.

Ήταν η ανακάλυψη της ύπαρξης μιας μικρής διαφοράς, στην πυκνότητα και στο βάρος, μεταξύ του χημικού και ατμοσφαιρικού αζώτου που έδωσε το έναυσμα για περεταίρω έρευνα.

Κάποιος άλλος επιστήμονας θα μπορούσε εύκολα να παραβλέψει τις διαφορές αυτές και να τις ορίσει ως «πειραματικό λάθος». Αλλά ο William Ramsey κατανόησε ότι υπήρχε μια βαθύτερη εξήγηση. Θεώρησε ότι κάποια άλλα, άγνωστα στοιχεία θα πρέπει να «παραμονεύουν» στο παρασκήνιο.

Η λύση ήρθε όταν επινοήθηκε ένα πείραμα σχεδιασμένο για να εξαλείψει όλα τα γνωστά στοιχεία του αέρα. Ό,τι είχε απομείνει έπρεπε να ήταν το «μυστηριώδη άγνωστο στοιχείο». Αυτό που ανακάλυψε ο Ramsey ήταν αρκετά περίεργο για την εποχή εκείνη: μια νέα μορφή αερίου με δικό του βάρος και ιδιότητες, το οποίο δεν φαινόταν να «αντιδρά» με οποιοδήποτε άλλο στοιχείο.

Το ονόμασε αργό – τον τεμπέλη

Ήταν το πρώτο από τα πέντε αδρανή αέρια που θα ανακάλυπτε, τα οποία αποτελούν τη βάση μιας νέας ομάδας στοιχείων γνωστά ως Ευγενή Αέρια. Τελικά πέτυχε να προσθέσει μια ακόμη στήλη στον Περιοδικό Πίνακα και να λάβει το Νόμπελ Χημείας το 1904.

«Ο Ramsey πέτυχε κάτι εξαιρετικά σημαντικό» αναφέρει η Dr Andrea Sella από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (UCL). «Από τη μία πλευρά ολοκλήρωσε τον περιοδικό Πίνακα, και από την άλλη άνοιξε τον δρόμο για πιο βασικές παρατηρήσεις – εξηγήσεις σχετικά με τη βαθύτερη σύνδεση μεταξύ των στοιχεία που θα προέρχονταν από την κβαντική μηχανική».

Μια σημαντική ιδιότητα στο αργό είναι να φωτίζεται έντονα όταν διαπερνάτε από ένα ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό και των άλλων στοιχείων που ανακάλυψε ο Ramsey (το νέο, το ήλιο, το ξένο και το κρυπτό).

Όσο απίστευτο και αν ακούγεται, οι αρχικοί γυάλινοι σωλήνες που είχαν χρησιμοποιήσει για να απομονώσει και να συλλέξει τα δείγματά του στο UCL εξακολουθούν να υπάρχουν και εξακολουθούν να φωτίζουν κόκκινο και κίτρινο, μοβ και πράσινο για περισσότερο από έναν αιώνα.

Πρόβλημα αναγνωσιμότητας στη λέξη «Χημεία»

O Williams έκανε πολλά για να ενισχύσει τη σημασία της χημείας

Το 2011 είναι το Διεθνές Έτος της Χημείας, ενώ αναμένονται μια σειρά από εορτασμούς για τη «βελτίωση» της εικόνας της συγκεκριμένης επιστήμης. Ο καθηγητής David Phillips και Πρόεδρος της Royal Society of Chemistry της Μεγάλης Βρετανίας επισημαίνει ότι 1 αγγλική λίρα για κάθε 5 που δημιουργούνται στη Μεγάλη Βρετανία προέρχονται από την επιστήμη της χημείας ή και από βιομηχανίες που βασίζονται σε αυτή.

«Αν θέλουμε στα σοβαρά να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα αντιμετωπιστούν στο μέλλον, προβλήματα όπως η αλλαγή του κλίματος, η ρύπανση και η εξάντληση των πόρων, τότε η χημεία θα είναι στο επίκεντρο αυτών των λύσεων» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Πολλές φορές φαίνεται ότι η αξία που απορρέει από τη δουλειά των χημικών, παραμερίζεται ή και υποσκιάζεται από τους πιο φανταχτερούς τίτλους των φυσικών και των βιολόγων. «Η επιστήμη της χημείας έχει πρόβλημα αναγνωσιμότητας» υποστηρίζει ο Hugh Aldersey-Williams, συγγραφέας του βιβλίου Periodic Tales: The Curious Lives of the Elements.

Η συγκεκριμένη επιστήμη βρίσκεται παγιδευμένη μεταξύ της φυσικής, που είναι γοητευτική και μυστηριώδη, και της βιολογίας που μας εξηγεί τα πάντα για το σώμα και τη φύση γύρω μας. Αλλά η χημεία μας εξηγεί για τα στοιχεία που μας περιβάλουν, παράγουν την ομορφιά που βλέπουμε παντού. Αν περάσετε ηλεκτρικό ρεύμα σε μερικά από αυτά τα στοιχεία, θα λάμψουν με καταπληκτικό κόκκινο, πορτοκαλί και μοβ αποχρώσεις.

Πηγή: http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12402481