Από www.in.gr
Του Βαγγέλη Πρατικάκη
Πρώτα ήταν οι εξωγήινοι μικροοργανισμοί που φέρεται να βρέθηκαν σε μετεωρίτη από τον Άρη. Αργότερα, είδαμε τη μελέτη που εντόπιζε εξωγήινα μικρόβια ψηλά στην ατμόσφαιρα. Τώρα, σειρά παίρνει ένας διακεκριμένος ερευνητής της NASA, ο οποίος υποστηρίζει ότι εντόπισε απολιθώματα εξωγήινων βακτηρίων σε μια κατηγορία εξαιρετικά σπάνιων μετεωριτών.
O Δρ Ρίτσαρντ Χούβερ, αστροβιολόγος του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης Marshall της NASA, εντόπισε τα επίμαχα απολιθώματα στο εσωτερικό τριών μετεωριτών που ονομάζονται ανθρακούχοι χονδρίτες CI1. Μόνο εννέα μετεωρίτες αυτής της κατηγορίας έχουν βρεθεί ποτέ στη Γη, και όλοι τους περιέχουν οργανικές ενώσεις.
Η επιθεώρηση Journal of Cosmology ανάρτησε τη μελέτη στο δικτυακό τόπο της και κάλεσε χιλιάδες ειδικούς να κάνουν «φύλλο και φτερό» τα ευρήματα, πριν τα παρουσιάζει τελικά στην έντυπη έκδοσή της.
Αντιλαμβανόμενος ότι ο ισχυρισμός είναι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις, ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Ρούντι Σάιλντ (ερευνητής του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian), επισήμανε ότι ο Δρ Χούβερ είναι «έγκριτος επιστήμονας και αστροβιολόγος με αναγνωρισμένου κύρους προσφορά στη NASA».
Ο Δρ Χούβερ έσπασε τους μετεωρίτες σε στείρες συνθήκες και τους εξέτασε με ηλεκτρονικά μικροσκόπια σάρωσης και εκπομπής πεδίου. Στις εικόνες εντόπισε σχηματισμούς μήκους μερικών μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) οι οποίοι θυμίζουν μικροοργανισμούς.
Ορισμένες από αυτές τις δομές παρουσιάζουν εντυπωσιακή ομοιότητα με τα κυανοβακτήρια, μια κατηγορία βακτηρίων που φωτοσυνθέτουν όπως τα φυτά.
Ο ερευνητής εμφανίζεται βέβαιος ότι πρόκειται για απολιθώματα ζωντανών οργανισμών, και όχι για μη βιογενείς σχηματισμούς, ή για γήινα μικρόβια που μόλυναν τα δείγματα.
Το τελικό του συμπέρασμα θα μπορούσε δυνητικά να αλλάξει την εικόνα του ανθρώπου για το Σύμπαν: Τα ευρήματα «αντιστοιχούν στα υπολείμματα εξωγήινων μορφών ζωής που αναπτύχθηκαν στα μητρικά σώματα των μετεωριτών όταν υπήρχε εκεί υγρό νερό».
Όσον αφορά τα «μητρικά σώματα» από τα οποία αποσπάστηκαν οι μετεωρίτες, ο Δρ Χούβερ εκτιμά ότι επρόκειτο για κομήτες ή για δορυφόρους που διαθέτουν υγρό νερό, όπως ο δορυφόρος του Δία Ευρώπη και ο δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος.
Όπως σχολιάζει ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης, «η συνέπεια θα ήταν ότι η ζωή υπάρχει παντού, και ότι η ζωή στη Γη μπορεί να ήρθε από άλλους πλανήτες».
Το Journal of Cosmology ανακοίνωσε ότι προσκάλεσε πάνω από 5.000 ειδικούς να εξετάσουν τα ευρήματα και να δώσουν τις γνώμες τους, οι οποίες θα δημοσιευτούν online από τις 7 έως τις 10 Μαρτίου.
«Καμία άλλη έρευνα στην ιστορία της επιστήμης δεν έχει υποβληθεί σε τόσο αυστηρό έλεγχο [...] πριν δημοσιευτεί» επισημαίνει ο αρχισυντάκτης.
Προηγούμενα
Ο ισχυρισμός ότι οι μετεωρίτες που πέφτουν στη Γη περιέχουν ίχνη εξωγήινης ζωής δεν είναι καινούργιος.
Η διασημότερη περίπτωση είναι ο μετεωρίτης ALH 84001, ο οποίος έγινε πρωτοσέλιδο το 1996. Το περιοδικό Science δημοσίευσε τότε μια αμφιλεγόμενη έρευνα του Δρ Ντέιβιντ ΜακΚέι, σύμφωνα με την οποία ο βράχος περιέχει αποτυπώματα οργανισμών εξωγήινης προέλευσης (ένθετη αριστερά).
Η δημοσίευση του Δρ ΜακΚέι έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση, ώστε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, εμφανίστηκε στην τηλεόραση για να το ανακοινώσει.
Ο ισχυρισμός του Δρ ΜακΚέι είχε ιδιαίτερη σημασία για την ύπαρξη ζωής στο Σύμπαν, δεδομένου ότι ο ALH 84001 θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα αντικείμενα στο Ηλιακό Σύστημα: χρονολογήθηκε στα 4,091 δισεκατομμύρια χρόνια, περίπου μισό δισεκατομμύριο χρόνια μετά το σχηματισμό της Γης.
Οι αναλύσεις έδειξαν ότι ο βράχος εκτινάχθηκε από τον Άρη κατά την πρόσκρουση ενός αστεροειδή πριν από 15 εκατομμύρια χρόνια. Τελικά προσγειώθηκε στην Ανταρκτική, όπου ανακαλύφθηκε το 1984.
Οι μελέτες που μεσολάβησαν από τη δημοσίευση του Δρ ΜακΚέι δίνουν αντιφατικά αποτελέσματα. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι επίμαχοι σχηματισμοί είναι αδύνατο να σχηματίστηκαν απουσία ζωής, ενώ άλλοι επιμένουν ότι πρόκειται για μη βιογενείς σχηματισμούς που προήλθαν από χημικές αντιδράσεις.
Το 2009, πάντως, ομάδα ερευνητών της NASA, στην οποία συμμετείχε και ο Δρ ΜακΚέι, ανέφερε στην επιθεώρηση Geochimica et Cosmochimica Acta ότι «κανένα από τα χαρακτηριστικά που υποστηρίζουν την υπόθεσή μας για τον ALH 84001 δεν έχει διαψευστεί ή έχει αποδοθεί με βεβαιότητα σε μη βιολογικές εξηγήσεις».
Από το 1996 έως σήμερα, το αίνιγμα του ALH 84001 παραμένει αναπάντητο. Ορισμένοι επιστήμονες, πάντως, δηλώνουν βέβαιοι ότι ο Άρης φιλοξενούσε κάποτε μικροβιακή ζωή: Το 2001, Αμερικανοί ερευνητές υποστήριξαν ότι οι αποστολές Viking 1 και 2 είχαν ανιχνεύσει μικροβιακή δραστηριότητα στον Άρη, σε αντίθεση με ό,τι εκτιμά η ίδια η ίδια η NASA για τα αποτελέσματα των αποστολών της.
Ένας ακόμα πιο προκλητικός ισχυρισμός είδε τα φώτα της δημοσιότητας το 2001, όταν Ιταλοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν μέσα σε μετεωρίτη εξωγήινα μικρόβια, τα οποία μάλιστα άρχισαν να πολλαπλασιάζονται όταν καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο.
Οι Ιταλοί επιστήμονες διαβεβαίωσαν ότι είχαν αποστειρώσει το εξωτερικό του μετεωρίτη, ώστε να μην μολυνθεί από γήινα μικρόβια. Αυτό όμως δεν έπεισε την επιστημονική κοινότητα, με πολλούς ειδικούς να δηλώνουν βέβαιοι ότι επρόκειτο για συνήθη βακτήρια που είχαν προλάβει να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του βράχου.
Σε μια άλλη περίπτωση, το 2000, ερευνητές του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Έρευνας υποστήριξαν ότι τα ερευνητικά τους αερόστατα συνέλεξαν εξωγήινα μικρόβια ψηλά στην ατμόσφαιρα.
Και σε αυτή την περίπτωση, οι περισσότεροι ειδικοί εκτίμησαν ότι τα δείγματα είχαν πιθανότατα μολυνθεί.
Γεγονός είναι ότι καμία μελέτη για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής δεν έχει επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας.
Παρόλα αυτά, οι πλειονότητα των επιστημόνων πιστεύει σήμερα ότι η ανακάλυψη εξωγήινων οργανισμών είναι θέμα χρόνου.
Από τα τέλη τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει εκατοντάδες πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος, από τους οποίους ορισμένοι παρουσιάζουν ομοιότητες με τη Γη.
Ακόμα και αν δεν ανακαλυφθούν ποτέ ίχνη εξωγήινων στο δικό μας πλανήτη, τα ισχυρότερα τηλεσκόπια του μέλλοντος θα είναι πιθανώς σε θέση να ανιχνεύσουν από μακριά τις χημικές υπογραφές της ζωής, όπως για παράδειγμα το φασματικό ίχνος της χλωροφύλλης ή άλλων βιολογικών μορίων.
Διαβάστε την πηγή εδώ
Του Βαγγέλη Πρατικάκη
O Δρ Ρίτσαρντ Χούβερ, αστροβιολόγος του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης Marshall της NASA, εντόπισε τα επίμαχα απολιθώματα στο εσωτερικό τριών μετεωριτών που ονομάζονται ανθρακούχοι χονδρίτες CI1. Μόνο εννέα μετεωρίτες αυτής της κατηγορίας έχουν βρεθεί ποτέ στη Γη, και όλοι τους περιέχουν οργανικές ενώσεις.
Η επιθεώρηση Journal of Cosmology ανάρτησε τη μελέτη στο δικτυακό τόπο της και κάλεσε χιλιάδες ειδικούς να κάνουν «φύλλο και φτερό» τα ευρήματα, πριν τα παρουσιάζει τελικά στην έντυπη έκδοσή της.
Αντιλαμβανόμενος ότι ο ισχυρισμός είναι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις, ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Ρούντι Σάιλντ (ερευνητής του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian), επισήμανε ότι ο Δρ Χούβερ είναι «έγκριτος επιστήμονας και αστροβιολόγος με αναγνωρισμένου κύρους προσφορά στη NASA».
Ο Δρ Χούβερ έσπασε τους μετεωρίτες σε στείρες συνθήκες και τους εξέτασε με ηλεκτρονικά μικροσκόπια σάρωσης και εκπομπής πεδίου. Στις εικόνες εντόπισε σχηματισμούς μήκους μερικών μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) οι οποίοι θυμίζουν μικροοργανισμούς.
Ορισμένες από αυτές τις δομές παρουσιάζουν εντυπωσιακή ομοιότητα με τα κυανοβακτήρια, μια κατηγορία βακτηρίων που φωτοσυνθέτουν όπως τα φυτά.
Ο ερευνητής εμφανίζεται βέβαιος ότι πρόκειται για απολιθώματα ζωντανών οργανισμών, και όχι για μη βιογενείς σχηματισμούς, ή για γήινα μικρόβια που μόλυναν τα δείγματα.
Το τελικό του συμπέρασμα θα μπορούσε δυνητικά να αλλάξει την εικόνα του ανθρώπου για το Σύμπαν: Τα ευρήματα «αντιστοιχούν στα υπολείμματα εξωγήινων μορφών ζωής που αναπτύχθηκαν στα μητρικά σώματα των μετεωριτών όταν υπήρχε εκεί υγρό νερό».
Όσον αφορά τα «μητρικά σώματα» από τα οποία αποσπάστηκαν οι μετεωρίτες, ο Δρ Χούβερ εκτιμά ότι επρόκειτο για κομήτες ή για δορυφόρους που διαθέτουν υγρό νερό, όπως ο δορυφόρος του Δία Ευρώπη και ο δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος.
Όπως σχολιάζει ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης, «η συνέπεια θα ήταν ότι η ζωή υπάρχει παντού, και ότι η ζωή στη Γη μπορεί να ήρθε από άλλους πλανήτες».
Το Journal of Cosmology ανακοίνωσε ότι προσκάλεσε πάνω από 5.000 ειδικούς να εξετάσουν τα ευρήματα και να δώσουν τις γνώμες τους, οι οποίες θα δημοσιευτούν online από τις 7 έως τις 10 Μαρτίου.
«Καμία άλλη έρευνα στην ιστορία της επιστήμης δεν έχει υποβληθεί σε τόσο αυστηρό έλεγχο [...] πριν δημοσιευτεί» επισημαίνει ο αρχισυντάκτης.
Προηγούμενα
Ο ισχυρισμός ότι οι μετεωρίτες που πέφτουν στη Γη περιέχουν ίχνη εξωγήινης ζωής δεν είναι καινούργιος.
Η διασημότερη περίπτωση είναι ο μετεωρίτης ALH 84001, ο οποίος έγινε πρωτοσέλιδο το 1996. Το περιοδικό Science δημοσίευσε τότε μια αμφιλεγόμενη έρευνα του Δρ Ντέιβιντ ΜακΚέι, σύμφωνα με την οποία ο βράχος περιέχει αποτυπώματα οργανισμών εξωγήινης προέλευσης (ένθετη αριστερά).Η δημοσίευση του Δρ ΜακΚέι έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση, ώστε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, εμφανίστηκε στην τηλεόραση για να το ανακοινώσει.
Ο ισχυρισμός του Δρ ΜακΚέι είχε ιδιαίτερη σημασία για την ύπαρξη ζωής στο Σύμπαν, δεδομένου ότι ο ALH 84001 θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα αντικείμενα στο Ηλιακό Σύστημα: χρονολογήθηκε στα 4,091 δισεκατομμύρια χρόνια, περίπου μισό δισεκατομμύριο χρόνια μετά το σχηματισμό της Γης.
Οι αναλύσεις έδειξαν ότι ο βράχος εκτινάχθηκε από τον Άρη κατά την πρόσκρουση ενός αστεροειδή πριν από 15 εκατομμύρια χρόνια. Τελικά προσγειώθηκε στην Ανταρκτική, όπου ανακαλύφθηκε το 1984.
Οι μελέτες που μεσολάβησαν από τη δημοσίευση του Δρ ΜακΚέι δίνουν αντιφατικά αποτελέσματα. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι επίμαχοι σχηματισμοί είναι αδύνατο να σχηματίστηκαν απουσία ζωής, ενώ άλλοι επιμένουν ότι πρόκειται για μη βιογενείς σχηματισμούς που προήλθαν από χημικές αντιδράσεις.
Το 2009, πάντως, ομάδα ερευνητών της NASA, στην οποία συμμετείχε και ο Δρ ΜακΚέι, ανέφερε στην επιθεώρηση Geochimica et Cosmochimica Acta ότι «κανένα από τα χαρακτηριστικά που υποστηρίζουν την υπόθεσή μας για τον ALH 84001 δεν έχει διαψευστεί ή έχει αποδοθεί με βεβαιότητα σε μη βιολογικές εξηγήσεις».
Από το 1996 έως σήμερα, το αίνιγμα του ALH 84001 παραμένει αναπάντητο. Ορισμένοι επιστήμονες, πάντως, δηλώνουν βέβαιοι ότι ο Άρης φιλοξενούσε κάποτε μικροβιακή ζωή: Το 2001, Αμερικανοί ερευνητές υποστήριξαν ότι οι αποστολές Viking 1 και 2 είχαν ανιχνεύσει μικροβιακή δραστηριότητα στον Άρη, σε αντίθεση με ό,τι εκτιμά η ίδια η ίδια η NASA για τα αποτελέσματα των αποστολών της.
Ένας ακόμα πιο προκλητικός ισχυρισμός είδε τα φώτα της δημοσιότητας το 2001, όταν Ιταλοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν μέσα σε μετεωρίτη εξωγήινα μικρόβια, τα οποία μάλιστα άρχισαν να πολλαπλασιάζονται όταν καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο.
Οι Ιταλοί επιστήμονες διαβεβαίωσαν ότι είχαν αποστειρώσει το εξωτερικό του μετεωρίτη, ώστε να μην μολυνθεί από γήινα μικρόβια. Αυτό όμως δεν έπεισε την επιστημονική κοινότητα, με πολλούς ειδικούς να δηλώνουν βέβαιοι ότι επρόκειτο για συνήθη βακτήρια που είχαν προλάβει να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του βράχου.
Σε μια άλλη περίπτωση, το 2000, ερευνητές του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Έρευνας υποστήριξαν ότι τα ερευνητικά τους αερόστατα συνέλεξαν εξωγήινα μικρόβια ψηλά στην ατμόσφαιρα.
Και σε αυτή την περίπτωση, οι περισσότεροι ειδικοί εκτίμησαν ότι τα δείγματα είχαν πιθανότατα μολυνθεί.
Γεγονός είναι ότι καμία μελέτη για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής δεν έχει επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας.
Παρόλα αυτά, οι πλειονότητα των επιστημόνων πιστεύει σήμερα ότι η ανακάλυψη εξωγήινων οργανισμών είναι θέμα χρόνου.
Από τα τέλη τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει εκατοντάδες πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος, από τους οποίους ορισμένοι παρουσιάζουν ομοιότητες με τη Γη.
Ακόμα και αν δεν ανακαλυφθούν ποτέ ίχνη εξωγήινων στο δικό μας πλανήτη, τα ισχυρότερα τηλεσκόπια του μέλλοντος θα είναι πιθανώς σε θέση να ανιχνεύσουν από μακριά τις χημικές υπογραφές της ζωής, όπως για παράδειγμα το φασματικό ίχνος της χλωροφύλλης ή άλλων βιολογικών μορίων.
Διαβάστε την πηγή εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου